22 dezembro 2006

O clero na literatura popular galega

Un pequeno libro magnífico que hai máis de vinte anos estivera na casa dos meus pais, e despois desapareceu, cecais no faiado logo dunha mudanza ou na casa dalgún irmán.
Recollía pequenas cantigas e poemas do noso país onde os protagonistas eran os cregos, frades e monxas. Tíñalle eu moito cariño, non só polas picardías dos textos, senón porque unha boa porcentaxe dos versos procedían de Velle, ao mellor procedentes da magna obra de Cuevillas, Xocas e Hermida.
Busqueino por librarías e non está, desapareceu descatalogado.
Lembro que os autores facíanse chamar "Equipo A.P." No limiar explicaban que eran os irmáns Alonso Pimentel, e pasado o tempo souben que eran os fillos do profesor D. Xesús Alonso Montero.

Pasaron os anos e en Santiago de Compostela, nunha época, acompañoume como banda sonora da miña vida a música de Pimenteira: Cuchús Pimentel e Marcos Teira. Non sei se Cuchús foi un dos recopiladores do excelente libro do título, ou simplemente irmán dos autores. De tódolos xeitos, o meu agradecemento.

Agora volta á primeira liña Cuchús: Vaia barullo hai no Parlamento pola versión flamenca do himno. Eu respecto as versións, e máis aínda vindo de quen ven, pero iso non me impide expresar que sen dubidar da calidade que se lle supón,- que non estou preparado para examinar-, paréceme improcedente o que ven de acontecer alí: A irritante señora Villarino volve facer gala de pouca sensibilidade e aínda menos flexibilidade - agás o referente aos estipendios. Coido que non era o sitio nin o momento para facer unha versión flamenca do noso himno: é máis, paréceme tan absurdo o caso que provoca involuntarias gargalladas, e volve demostrar, unha vez máis o excelentísimo inmenso talento - e non só premonitorio - de Quico Cadaval, Víctor Mosqueira, Evaristo Calvo e Piti Sanz en Sempre ao lonxe.

19 dezembro 2006

Bobby Fischer

Na columna xadrecística de hoxe do xornal "El País" coméntase que Bobby Fischer, o undécimo campión do mundo, vive exiliado en Islandia, lugar que o viu proclamarse campión na polémica final na que derrotou a Boris Spassky.
Coincídeme isto co feito que o magnífico libro que teño esta semana nas miñas mans é o cuarto volume de "Mis geniales predecesores" escrito por Gary Kaspárov e adicado íntegramente á desequilibrada persoa e xenial xogador que foi Fischer.
Rinme moitísimo co texto que Art Buchwald publicou no New York Post o 27 de xullo de 1972, no que parodia a posible conversación telefónica entre o entón presidente Nixon e o futuro campión mundial Fischer, na que segundo Kaspárov "o carácter de Fischer está descrito con incrible precisión":

"Dentro dunhas semanas o presidente Nixon terá que tomar unha das decisións máis importantes do seu mandato. Deberá decidir se realiza ou non unha chamada telefónica a Islandia, caso de que Bobby Fischer gañe o campionato mundial de xadrez.
Durante anos non houbo un antiheróe como Bobby Fischer. A súa conducta fixo que un lector do Washington Post escribise: - Fischer é o único norteamericano que pode conseguir que todo o mundo en Estados Unidos apoie aos rusos-.
Baseándose no que Fischer estivo facendo en Islandia, a chamada do presidente poderá ser así:
- Hola Bobby. Te fala o presidente Nixon. Só quería chamarte e darte a noraboa pola túa victoria en Islandia.
- Sexa breve, quere. Estou canso.
- Este é un día grande para América, Bobby.
- Máis grande é aínda para min. Gañei 150.000 dólares e ensineilles a estes idiotas islandeses un par de cousas.
- Sabes, Bobby. Estiven a punto de formar parte do equipo de xadrez en Whittier College.
- Impresionante.
- Pero ao final, elixín o fútbol americano.
- ¿Por iso me chamou?
- Non, agarda un momento, Bobby. Sempre chamo a quen gaña un campionato para América. Gostaríame ofrecerte unha cea de gala na Casa Branca cando regreses.
- ¿Canto me pagará por ir?
- ¿Pagarte? Non lle pago á xente por cear na Casa Branca.
- ¿Daquela, que consigo a cambio?
- Amosareite o meu despacho, a Corte Suprema, presentareite aos líderes do Congreso e a cada xogador republicano rico do país. Levarei a Guy Lombardo para que toque despois da cea. É o menos que podo facer por alguén que venceu ao gran Spassky.
- Moi ben, irei. Pero as miñas condicións son éstas: Vostede me envía o avion presidencial para que me recolla en Islandia, e se compromete personalmente a que me concedan unha limusina, unha suite de varias habitacións, unha pista privada de tenis, a miña propia piscina e 10 axentes do servizo secreto, para que a prensa non me moleste.
- Coido que poido acceder a iso, Bobby.
- E nada de cámaras de televisión.
- ¿Ningunha cámara de televisión?
- Odio ás cámaras de televisión. Póñenme frenético. Si vexo unha cámara durante a cea, lisco.
- Non te preocupes, Bobby. Non haberá cámaras de televisión.
- E que ninguén fale mentres estou comendo. Non podo comer cando a xente se pon a falar.
- É moi difícil organizar unha gran cea na Casa Branca e que ninguén fale.
- Ese é o seu problema. Se escoito algún ruído da clase que sexa terá vostede que buscar outro campión do mundo de xadrez.
- O que digas, Bobby. É a túa cea.
- ¿A qué hora será o guateque?
- Pensaba que as oito.
- Estaréi alí ás nove. Non me gusta estar por ahí esperando, e ter que lle dar charla a esos políticos estirados.
- Entendo , Bobby.
- E levaréi a miña propia silla. Non podo xantar sentado na silla doutra persoa. Así que é mellor que o saiba dende agora. Tampuco me gustan as luces brillantes cando como. Se as luces son demasiado brillantes, nin empezo a comida.
- Nada de luces brillantes. Enténdote, Bobby. Só quería engadir o orgullosos que estamos todos de ti. Esres unha fonte de inspiración para os xóvenes de América.

O presidente colgou e chamou a Richard Helms da CIA. "Dick. Estoute enviando o avión presidencial para recoller a Bobby Fischer en Islandia. Faime un favor. Unha vez que esté a bordo, ¿podes ocuparte de que sexa secuestrado en Cuba?

13 dezembro 2006

IV Torneo xadrez memorial Guillermo Domínguez





Organizado polo Club Nemenzo coa colaboración do Clube Xadrez Algalia.
"O xadrez compostelán lembra cada ano ao noso compañeiro Guillermo Domínguez, co torneo que leva o seu nome. En 2006 acada a cuarta edición, e rexerase polas seguintes bases: O torneo xogarase o sábado 16 de decembro na Casa de Europa - Parque de Vistalegre, Rúa Salvadas, sn de Santiago de Compostela -, e comezará ás 10:45 horas.
As partidas terán unha duración de 15 muinutos para cada participante. Haberá unha comida conxunta para o que o desexe e logo continuarase pola tarde. Xógase polo sistema suízo, a 7 roldas. As persoas que compitan poden facelo individualmente ou en relevos con cantas desexen; é dicir, para completar as 7 partidas poden sucederse 7 xogadores, que comunicarán a circunstancia no momento de dar o resultado.
De acordo coa idea do propio Guillermo, neste torneo está permitido desenrocar e, logo de o facer, enrocar para o lado contrario. No sistema de desempate, terá prioridade o número de desenroques realizados. As inscricións individuais e as de relevos poden realizarse no teléfono 670 628 568 ou no correo electrónico arietnemra@yahoo.es, ou no mesmo local de xogo, o día do torneo, a partir das 10:00.
Premiarase con libros aso primeiros clasificados."

11 dezembro 2006

Caryl Chessman

Aproveitei estes pasados días sen traballo para os maiores e sen escola para os pequenos para iniciar a lectura de "Os libros arden mal" de Manuel Rivas. Nas primeiras páxinas aparece unha referencia a unha canción, Chessman, en referencia ao delincuente condenado a morte en Estados Unidos a mediados do século pasado.
E voltou a miña memoria unha foto dun libro do meu irmao maior, editado por Daimon nos anos 60, onde se vía a Caryl Chessman, "o bandido da luz vermella", fortemente esposado.
Aproveitou para subliñar que en algures, cecais en Aberto por Reformas, escoitei algo así como que a canción tan ben interpretada por Pucho Boedo trataba sobre un condenado a morte afeccionado ao xadrez. Polo que eu sei Chessman era simplemente o apelido dun home que tivo mala sorte na vida.
Aquel libro dende unha óptica claramente conservadora, en consonancia co tempo no que saliu do prelo, facía unha viaxe polo bandoleirismo, gangsterismo, grandes delicuentes e erros xudiciais. Eu, a diferenza do opinado no libro, sospeito que Chessman merecería estar probablemente neste último apartado:
Caryl Chessman naceu en 1921 dentro dunha familia traballadora e honrada. Diversos reveses de fortuna e catástrofes familiares empurraron ao seu pai ao suicidio, e logo impulsaron ao rapaz a roubar. Aos dezaseis anos de idade era detido por vez primeira e internado nun reformatorio. Cando saliu, a influencia dun compañeiro maior ca el levouno a facer roubos de maior envergadura e comezaron os atracos a man armada, tras conquerir un automóbil e un revólver. Entre detencións e roubos transcurriron varios anos da súa vida.
En 1940, ao sair por cuarta vez da cadea, casou e decidiu cambiar de conducta, pero sen conseguilo. Houbo unha tempada que estudaba polo día e roubaba de noite. Nunha destas escapadas nocturnas, despois de cometer cinco roubos en Santa Mónica, el e máis o seu compañeiro foron descubertos pola policía e perseguidos nunha dramática carreira con intercambio de disparos a máis de cento vinte kilómetros por hora, por estradas desertas. Aquel día Caryl e o seu amigo salváronse de milagre e dedidiron disolver a sús sociedade. Despois uniuse á banda dun gángster alcumado "O Duque", onde cometeu graves delictos. O gángster, para non repartir os beneficios con Chessman, delatouno á policía. Ao saír da súa nova tempada de reclusión decidiu voltar aos pequenos furtos, e foron istos tantos, que cando tras unha liorta coa policía foi detido, confesou ser autor de máis de trinta delictos, entre os que contaba nove roubos de coches. Por todo isto foi condenado a 16 anos no cárcere de San Quintín, onde por boa conducta, conseguiu que o trasladaran a Chilo, outra penitenciaría máis benigna. Aos poucos meses de estares alí conseguiu fuxir.
Cando foi capturado de novo, foi enviado á penitenciaría de Folson, cunha condena de 28 anos. Tres anos máis tarde, alegando que a súa nai estaba morrendo a causa dun cancro, solicitou a liberdade condicional para podela axudar. Esta foi concedida, e en 1947 estaba outra vez ceibe, con once anos de vixiancia especial.
A fins daquel ano, un misterioro bandido comezou a aterrorizar aos cidadáns de Los Ángeles. Chamábanlle "o bandido da luz vermella" porque adoitaba achegarse as súas víctimas cunha lámpada eléctrica desa cor. Viaxaba nun coche marca Ford, ía fortemente armado e facíase acompañar dun lugartenente. As súas víctimas non eran bancos nin establecementos de negocios, senón as parellas de namorados, ás que desvalixaba non sen antes violar ás rapazas.
Caryl Chessman foi detido e acusado destes delictos. Clamando pola súa inocencia ante esas acusacións, no proceso non quixo asistencia de avogados, defendéndose só. Pero foi condenado a morte.
No corredor da morte, mentres se sucedían recursos e aprazamentos, ata oito, Chessman escribiu un libro que o fixo curiosamente millonario, agora que os cartos para el non lle valían de nada. Titulouse "Celda 2455, Pavillón da morte". A súa tese era a demostración á sociedade que ésta nada adianta enviando a un home á silla eléctrica ou á cámara de gas, xa que a esencia do crime fica no mesmo ambiente no que se contaxiou o axustizado. Posteriormente aínda lle deu tempo a escribir outros dous ensaios e unha novela.
Verbas súas foron: "Ofrezo con gusto a miña vida se deste xeito axudo á abolición da pena de morte no estado de California"; "Pídeseme unha confesión e non a teño. Na miña vida cometín moitos delictos, pero ningún dos que se me acusa e polos cales ides quitarme a vida"; "A xustiza haberase vingado: ¿qué beneficio obterá agora o mundo?"
A pesares das peticións de indulto ao mesmo Presidente Eisenhower por moitas personalidades do mundo enteiro, o 2 de maio de 1960 foi morto Caryl Chessman na cámara de gas do cárcere de San Quintín.

04 dezembro 2006

Pinochet e o Sergas

Escoito no coche a Radio Galega e din que Pinochet sufriu un ataque agudo de miocardio. Deduzo eu que como consecuencia da insuficiencia cardiaca pena agora cun edema pulmonar agudo. O dictador ten 91 anos: está morrendo de morte morrida cando se alguén merecía a outra era este individuo con moral de roedor.
Pero como quero ser boa persoa e non quero para ninguén mal algún, só desexo que sexa tratado igualiño que como tratan nos nosos hospitais galegos aos vellos de 91 anos que están a morrer:
a) Que se lle tomen constantes cada tres horas, e que se comprobe canto mexa, non vaia ser que teña mal os riles.
b) Que se lle fagan analíticas urxentes en cada quenda. Moi importante: pínchense as arterias, fáganse gasometrías, non vaia ser que o vello padeza unha evolución non desexada en calquer momento.
c) No terrible caso de que o vello quera morrer e teña unha parada cardio respiratoria, fágase a reanimación o tempo que sexa necesario, porque de seguro aínda non lle chegou o día de ir para alá.
d) Por suposto, o doente terá en todo momento conectada unha sonda nasogástrica.
e) En caso de padeceres dores físicos ou angurias ante o fin da vida se lle poderá pautar unha pequena dose de nolotil ou transilium cada 24 horas. Moi importante: Nunca se lle dará morfina, non vaia ser que nas horas que lle queden de vida se convirta en adicto aos opiáceos.
f) Se a ocasión o require poderáselle intervir cirúrxicamente.
g) Se como consecuencia da medicación prescrita por algún doutor irresponsable o moribundo está sedado recoméndase que se lle desperte de contado. Poderiamos perder algún importante pensamento do individuo antes do óbito.
h) Que pase as últimas horas no hospital, nunha habitación dobre. Na agonía, e para non incomodar moito ao vello da cama do lado, poderase instalar un biombo no medio.

Remato eiquí os meus mellores desexos para Pinochet. É unha mágoa que probablemente non haxa unha vida despois de esta. Eu sei quen merece ficar no inferno toda a eternidade.

01 dezembro 2006

Definición do xadrez

"É coma as damas, pero para intelixentes e gays".
Escoitado onte en "My name is Earl", unha excelente serie de tv.